Land van Heusden en Altena

Steen van Kloosteroord.
Deze naam herinnert aan de molensteen waaraan een bolbaken werd bevestigd. Deze steen markeerde de (vermoedelijke) loop van de maas na de overstroming van de Groote Waard in 1421. De bolbakens gaven tevens de grens aan tussen het noordelijke- en zuidelijke deel van het gebied.
Kees Rijkhoek schreef in zijn boek 'De Biesbosch kerend tij...' uit 1970 hierover; "een naam die dateert van 1560 toen Prins Willem van Oranje "met seeckere gezworen waterscheyders, tot dyen eynde van Sint Geertruydenberch off gevaren zijnde... wisten deur tontertasten van de grondt, alzoe de grondt van der Maze... met een lang ijzere in den grondt... eenige cleyne schilpkens upte brengen". Dit deed men om de verdronken Maasbedding terug te vinden tot afbakening van de heerlijke jacht-en visrechten. Daarbij werden "blaauwen olije molennsteen" als bakens verzonken, o.a. bij "Cloistersiort voirscreven". De steen van Kloosteroord was dus zo'n baken".

Op 16 oktober 1991 wist de Stiching Archief Kring Hank - aan de hand van oude kaarten - de grenspaal te lokaliseren. Er is een replica geplaatst, precies op de plaats waar Willem van Oranje in 1560 de steen af liet zinken. Het is nu de grens van Kurenpolder en Aakvlaaigebied. Voor 1421 liep de Maas dwars door de vruchtbare Zuid-Hollandse Waard. Toen dit gebied door de St. Elisabethsvloed in een binnenzee veranderde, ging ook de grensafbakening verloren.De visvangst in het gebied bleek echter al gauw van geweldige economische betekenis. Toen ruim een eeuw later het gebied een ongekende bron van inkomsten bleek, beriep ook de Prins van Oranje zich op het recht van aandeel in de visserij en landwinning. Pieter Sluyter - beëdigd landmeter - kreeg in 1560 de opdracht het bedoelde gebied in kaart te rengen. Sluyter moest de grenzen van een aantal heerlijkheden en de oorspronkelijke loop van de oude Maas vaststellen. Op zijn kaart zijn langs de bedding van de oude Maas de cijfers 1 tot 8 aangebracht, op de plaats waar een aantal bolbakens zich bevindt.
De replica van het bolbaken is te bereiden via het recreatiepark Kurenpolder (noordpunt).

De molenstenen moesten voorkomen dat zou worden gesjoemeld met de houten grenspalen, die nogal eens door de vissers verzet werden of met ijsgang en storm verdwenen. Door aanslibbing en landwinning ontstond uiteindelijk de Biesbosch en verloren de bakens hun functie. In 1991 vond de Hankse Archiefkring de molensteen, exact op de door Pieter Sluyter in 1560 aangegeven plaats; op het punt waar indertijd de bedding van de oude rivier De Donge uitmondde in de Maas. Vandaag de dag dichtgeslibt tot het formaat van een sloot. De molensteen werd opgegraven en ligt nu als monument aan het eind van de kerkstraat in Hank.
Twee grenspalen die eveneens op de oude grens van Holland en Brabant staan. Ze staan aan de Maasdijk tussen de dorpen Veen en Andel. Op de achtergrond een molensteen. Of deze ook afgezonken is geweest is mij niet bekend. Merk op dat deze twee palen de kaft sieren van het boekje van T. Brouwer: "Grenspalen in Nederland".
Molensteen ter herinnering aan de Kaaie Paole (dialect voor "Stenen Palen")
Paal van Land van Altena
Het wapen op de paal is een van de versies van het wapen van de heerlijkheid Altena, 2 rechtop geplaatste van elkander afgewende zalmen.
Een wapen voor het geslacht van Altena is bekend sinds de 13e eeuw. Het geslacht stierf rond 1250 uit. De heerlijkheid en land van Altena hebben dit wapen overgenomen. Diverse gemeenten hebben varianten van dit wapen.
Waterschapspaal Heusden 1. Dit zijn palen van het toemalige heemraadschap "den Hogen Maasdijk over (of van) Stad en Land van Heusden".
Waterschapspaal Heusden 2
Deze paal staat aan de zuidkant van het vroegere Heusden, aan het eind van de Badweg, op de Heidijk in Nieuwkuijk.
Heusden vormde als voornaamste stad in dat gebied een voorpost van de Graven van Holland in Brabants gebied. De stad kreeg waarschijnlijk tussen 1290 en 1295 stadsrechten. Het wapen met het wiel werd sinds 1260 gevoerd door de Heren van Heusden en Altena, eerst met 7 later met 6 spaken. De familie van Heusden stierf in 1330 uit en de stad nam het wapen over.
Over de herkomst van het wiel bestaat de volgende legende:
Boudewijn, tweede Heer van Heusden, in dienst van koning Edmond van Engeland, zou tussen 875 en 890 diens dochter Sophia geschaakt hebben. Een verzoening kon pas tot stand komen als Boudewijn zijn oude wapen met 8 scepters zou vervangen door dat met een rad. Waarom een rad vermeldt het verhaal niet. Een andere kromiek geeft als verklaring dat gezanten van Edmond Sophia in Heusden aantroffen, terwijl zij op een rood spinnewiel garen spon.
 
Waterschapspaal Heusden 3. Aan de nieuwe maasdijk bij de ingang van de gemeente, op de vesting wal.
In 1992 is de paal gerenoveerd. Volgens Ronald van den Boogaard is de ring een overblijfsel van de tijd toen de paal als schandpaal in gebruik was. De ijzeren band kon om de nek van de misdadiger gelegd worden, zodat ontsnappen onmogelijk was.